Maamulka madaxweyne Donald Trump ayaa diyaarinaya qorshe uu ku dhimo joogitaanka milatari iyo dhaqaale ee Maraykanku ku leeyahay gudaha Soomaaliya, tallaabadan oo qeyb ka ah isbeddel weyn oo ku wajahan siyaasadda guud ee Afrika, sida uu Axaddii weriyay The Washington Post.
Qorshahan ayaa qeyb ka ah dib-u-habayn istaraatiijiyadeed oo ballaaran, kaas oo lagu yareynayo ku lug lahaanshaha Maraykanka ee qaaradda Afrika, si mudnaanta loo siiyo arrimo kale sida sugidda xuduudaha iyo casriyeynta awoodda nukliyeerka.
Miisaaniyadda cusub ee ay soo jeedisay Wasaaradda Gaashaandhigga Maraykanka (Pentagon) ayaa si cad u muujinaysa jihada cusub, iyadoo hoos loo dhigay muhiimadda Taliska Maraykanka ee Afrika (Africom).
Mas’uuliyiinta difaaca ayaa sheegay in siyaasaddan cusub ay xoogga saarayso “xoojinta iskaashi ka sarreeya ku-tiirsanaan,” iyadoo Maraykanku doonayo inuu dalalka Afrika taageero si uu ugu gudbiyo xogaha sirdoonka iyo teknoolajiyadda, halkii uu si toos ah uga qeyb qaadan lahaa hawlgallo milatari.
Isbeddelkan ayaa durba laga dareemayaa Soomaaliya. Maraykanku wuxuu joojiyay maalgelintii uu siin jiray cutubka Danab – oo ah xoogga ugu tababaran ee Soomaaliya u qaabilsan dagaalka ka dhanka ah argagixisada – kadib sanado taageero dhaqaale ah oo lagu qiyaasay illaa $1.5 bilyan sanadkii. Dowladda Soomaaliya ayaa hadda raadinaysa ilo dhaqaale oo kale si ay u sii waddo hawlgallada cutubkaas oo ay u bixiso mushaharka ciidamadiisa.
Sidoo kale, maamulka Trump ayaa hoos u dhigayey kaalmadii uu Maraykanku siin jiray howlgalka nabad-ilaalinta Midowga Afrika ee Soomaaliya (ATMIS), xilli ay kooxda Al-Shabaab sare u qaadayso weerarrada ay ka geysanayso dalka oo dhan. Al-Shabaab, oo xiriir la leh ururka Al-Qaacida, ayaa la sheegay in ay mar kale la wareegtay magaalooyin badan, iyadoo haatan ka howl-gasha qiyaastii saddex meelood meel dhulka Soomaaliya.
Bilihii u dambeeyay, Al-Shabaab waxay billowday weerarro cusub, oo ay ku jiraan madaafiic lagu garaacay garoonka diyaaradaha caalamiga ah ee Muqdisho, iyo hawlgallo ka dhacay gobolka Hirshabeelle oo ku yaalla meel qiyaastii 200 mayl waqooyi ka xigta caasimadda. Falanqeeyeyaasha amniga ayaa ka digaya in kooxdaasi ay ka faa’iideysan karto firaaqa amni ee ka dhasha hoos u dhaca taageerada shisheeye.
Al-Shabaab ayaa horey u bartilmaameedsatay danaha Maraykanka. Sannadkii 2020, waxay weerareen saldhig ciidan oo Maraykanku ku lahaa Kenya, halkaasoo ay ku dileen saddex muwaadin Maraykan ah. Sirdoonka Maraykanka ayaa sidoo kale kooxda ku eedeeyay qorshe weerar oo la mid ah kii 11-kii September.
Sannadkii 2020, Madaxweyne Trump ayaa amray in dalka laga saaro ku dhawaad 700 askari oo Maraykan ah oo ka howlgalayay gudaha Soomaaliya. In kasta oo maamulka Joe Biden uu dib u geeyay boqolaal ka mid ah ciidamadaas, haddana maamulka Trump wuxuu mar kale u muuqdaa mid doonaya inuu si weyn u yareeyo joogitaanka Maraykanka ee dalka.
Soomaaliya waxay ku taallaa meel istaraatiiji ah oo muhiim u ah isu-socodka caalamiga ah ee badda, gaar ahaan marin-biyoodka muhiimka ah ee u dhexeeya Badda Cas iyo Badweynta Hindiya. Xasillooni darrada dalka ka jirta ayaa weli caqabad ku ah dadaallada nabadgelyo ee gobolka iyo kuwa caalamkaba.
