Beeraleyda Miraa ee dalka Kenya ayaa sheegtay in ay hoos u dhici doono iibka qaadka kadib markii ay dowlada federaalka Soomaaliya u ogolaatay Itoobiya 10 maalmood oo ah suuq gaar ah oo ay ka heli karto qaadka bishiiba.
In mudo ah ayaa waxa jira isqab-qabsi ka socday keenista qaadka iyada oo qaadka loo horay loogu xiray ganacsato ka tirsan dowlada federaalka Soomaaliya kuwaas oo isugu jiro xildhibaano, wasiiro iyo gancsato gaar ah. Qaadkaas ayaa waxa uu ka imaan jiray oo kali ah dalka Kenya.
Hadaba hada waxaa iyagana soo rogaal-celiyay kooxo kale oo ku dhaw hogaanka dalka Soomaaliya oo iyagana rabo in ay qaybtooda ka helaan keenista qaadka dalka. Kooxdaan ayaana hada waxa loo ogolaaday in bishii 10 maalin ay iyaga kaliya suuqa qaadka loo xiro. Taas oo macnaheedu yahay in iyaga kaliya keeni karaan qaadka magalaada Muqdisho iyo qaybo kamida koonfurta Soomalaliya bishii 10 maalin.
Guddoomiyaha ururka ganacsiga ee Nyambene Miraa Trade Association (Nyamita) Kimati Munjuri ayaa sheegay in shirkadaha diyaaradaha xamuulka ee ka howlgala Nairobi ay Muqdisho ka heleen awaamiir ah in aysan ogolaan karin xamuulka Miraa laga bilaabo 11-ka Agoosto.
Arrintan ayaa timid ka dib markii la sheegay in Itoobiya ay Soomaaliya u gudbisay dacwo ku aaddan awoodda Kenya ee suuqa qaadka Soomaaliya tan iyo markii madaxweyne Xasan Maxamuud uu xayiraadda qaadka ka qaaday sannadkii hore.
Awaamiirtan ayaa timid xitaa iyadoo Xoghayaha Wasaaradda Gaadiidka Kipchumba Murkomen iyo dhiggiisa Soomaaliya Fardowsa Cigaal ay Arbacadii saxiixeen heshiis laba geesood ah oo lagu xoojinayo duullimaadyada rakaabka iyo xamuulka ee labada dal.
Guddoomiyaha Ururka Ganacsatada Maua Miraa Mohamed Quresh ayaa sheegay in Itoobiya ay dabada ka riixayso maalma suuqa kala iibsiga ah ee qaadka Itoobiya iyo Kenya.
Mr Munjuri ayaa sheegay in awaamiirta ka soo baxday Soomaaliya ay ka dhigan tahay in aan wax Miraa ah loo dhoofin doonin Muqdisho laga bilaabo habeenka Jimcaha.
“Waan ogeysiinnay dowladda qorshahan laba toddobaad ka hor, laakiin waxay u muuqataa in saraakiisha Kenya ay awoodi waayeen inay baajiyaan,” ayuu yiri Mr Munjuri.
“Xaqiiqda ah in Itoobiya ay gaartay maalmo ganacsi oo gaar ah sababo la xiriira riixitaanka tooska ah ee ra’iisul wasaarahooda ayaa muujineysa heerka faragelinta Kenya ay tahay in ay dhaqaajiso.”
Waxa uu sheegay in Soomaaliya ay horay u soo bandhigtay qoondada qaadka Kenya ee lagu soo dejiyo shixnadaha Itoobiya. “Waxaynu ku koobnay in aanu bixino 19 tan maalintii, taas oo ka soo horjeeda awoodeenii hore oo ahayd ilaa 50 tan, tani waa cadaalad darro,” ayuu yiri.
“Itoobiya waa inay si cad oo xalaal ah nagula tartamaan. Ganacsiga Miraa ee Soomaaliya waxaa si bareer ah u ilaalinaya heshiis laba geesood ah. Sheegashada Itoobiya ee ah in aan suuqa ka koobnay maaha mid run ah sababtoo ah ganacsiga waxaa haga ciidamada suuqa,” ayuu yiri Mr Munjuri.
Wuxuu ka codsaday dowladda inay dib u furto soohdinta Soomaaliya si ay hoos ugu dhigto qiimaha qaadka lagu geynayo.
